Kategori: Makaleler

İvedi Nasıl Kullanılır? Geçmişten Günümüze Toplumsal Dönüşümler ve Dilin Evrimi Giriş: Geçmişi Anlamak ve Bugünle Bağ Kurmak Bir tarihçi olarak, kelimelerin ve kavramların zaman içindeki evrimini incelemek, insanlık tarihine dair derin bir anlayış geliştirmek gibidir. Bugün kullandığımız kelimeler, aslında geçmişin, toplumsal yapılarının ve düşünce biçimlerinin izlerini taşır. Bir kelimenin anlamı, zamanla değişir, ancak bu değişimin ardında yatan toplumsal kırılmalar, toplulukların karşılaştığı zorluklar ve dönemin koşulları her zaman önemli bir yer tutar. Bugün üzerinde duracağımız kelime ise “ivedi.” Bu kelime, zamanında acelecilik, hızlılık ve aciliyet anlamına gelirken, toplumsal dönüşüm süreçleriyle birlikte kullanım biçimleri de değişmiştir. Bu yazıda, “ivedi” kelimesinin nasıl kullanıldığını…

“Isıtıcının İngilizcesi Ne?” Isıtıcı kelimesinin İngilizcesi genellikle “heater” olarak kullanılır. İngilizce dilinde “heater” kelimesi, hem evlerde kullanılan ısıtma cihazlarını hem de endüstriyel ortamda sıcaklık sağlayan araçları ifade edebilmektedir. Örneğin Cambridge sözlüğü “heater” için “a device that heats especially water or an enclosed space” tanımını vermiştir. [1] Ancak “heater” kelimesinin kullanılmasında bağlama göre farklılıklar olabilir: örneğin “space heater” (taşınabilir ısıtıcı), “water heater” (su ısıtıcısı) gibi tamlamalarla görürüz. Bu yönüyle “ısıtıcı”nın İngilizcesi “heater” olmakla birlikte, spesifik türleri için ek kelimeler gerekebilir. Tarihsel Arka Plan Isıtan cihazların tarihine baktığımızda, insanlığın ateşi kontrol etmesiyle başlayan bir süreç görüyoruz. Ateşin ilk kullanımı, insanların barınaklarını, giysilerini…

Hafiye Sistemi Nedir? Pedagojik Bir Bakış Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: Eğitimcinin Gözünden Hafiye Sistemi Eğitim, insanı sadece bilgiyle donatmakla kalmaz; aynı zamanda o bilgiyi anlamlandırma, kullanma ve hayata entegre etme sürecidir. Her öğrencinin farklı bir öğrenme yolu vardır ve bu yollar bazen bireysel bazen de toplumsal etkilerle şekillenir. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, yalnızca bireylerin yaşamını değiştirmekle kalmaz, aynı zamanda tüm toplumu etkileme potansiyeline sahiptir. Bu noktada, eğitimin şekil verdiği sistemlerden biri de hafiye sistemidir. Bir eğitimci olarak, herhangi bir sistemin pedagojik anlamda nasıl şekillendiğini ve eğitimdeki yerini anlamak önemlidir. Hafiye sistemi, eğitim ve bilgi akışını kontrol etmeye yönelik bir yapı olarak, hem…

Fransız İhtilali Osmanlı’yı Nasıl Etkiledi? Psikolojik Bir Analiz Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insanların kolektif davranışlarını, toplumsal değişimleri ve bu değişimlerin bireysel psikoloji üzerindeki etkilerini çözümlemek benim için her zaman büyüleyici olmuştur. İnsanlar, toplumları ve devletleri nasıl şekillendirir? Bir toplumsal devrim, sadece dışsal yapıları değil, aynı zamanda insanların içsel dünyalarını da dönüştürür mü? Fransız İhtilali, bu sorulara yanıt ararken bize önemli bir perspektif sunuyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun Fransız İhtilali’ne verdiği tepki, sadece diplomatik ve askeri bir tepki değil, aynı zamanda derin psikolojik etkilerle de şekillenen bir süreçti. Bu yazıda, Fransız İhtilali’nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkilerini psikolojik bir mercekten inceleyeceğiz.…

Lakerda Ne Zaman Yenir? Gelenekten Sapmak mı, Yoksa Lezzetten Vazgeçmek mi? Lakerda… Türk mutfağının en geleneksel ve aynı zamanda en tartışmalı lezzetlerinden biri. Hangi mevsimde yenmeli, ne zaman taze olur, gerçekten bu kadar önemli mi? Birçok kişi, lakerdayı kışın keyifle sofralarına getirirken, bazıları için bu geleneksel lezzet yalnızca belirli bir zaman diliminde, belki de sadece meze olarak yenmesi gereken bir yiyecek. Peki, gerçekten de lakerda yalnızca kışın mı yenmeli, yoksa her mevsimde tüketilmeye uygun bir lezzet mi? Bugün, geleneksel bir yemeğin “ne zaman yenmeli” sorusunu masaya yatırıyoruz ve bu konuda yapılması gereken cesur tartışmalara göz atıyoruz. Geleneğin Baskısı mı, Yoksa…

İşveren Tanımı Nedir? Tarihsel Bir Bakış ve Günümüzle Bağlantıları “Geçmişi anlamadan, bugün hakkında sağlıklı bir değerlendirme yapmak imkansızdır.” Bu söz, tarihin ve sosyal yapının sürekliliğini ve birbirini etkileyen dinamiklerini en iyi şekilde özetler. Geçmişi inceleyerek, toplumların nasıl şekillendiğini, ekonomik ve iş gücü ilişkilerinin nasıl evrildiğini anlamak, bugünü daha iyi kavrayabilmemiz için önemlidir. İşveren kavramı da işte böyle bir süreklilik içinde gelişen, tarihsel süreçlerin ve toplumsal dönüşümlerin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Bugün işveren olarak tanımladığımız kişi veya kurum, tarihsel bir gelişim sürecinin sonunda ortaya çıkmış bir figürdür. İşverenin tanımını yapmadan önce, onun nasıl bir rol üstlendiğini ve toplumsal yapıyı nasıl…

İspirto Hangi Hastalığa İyi Gelir? Bir Antropolojik Bakış Kültürlerin çeşitliliği, insanın dünya ile kurduğu ilişkiyi şekillendiren en önemli faktörlerden biridir. Farklı toplumlar, yaşamlarını sürdürebilmek için, fiziksel ve ruhsal sağlıklarını koruyabilmek adına sayısız yöntem geliştirmişlerdir. İnsanlık tarihinin derinliklerinde, halk hekimliği ve geleneksel tedavi yöntemleri önemli bir yer tutar. Bu yazı, insanın doğayla olan bağını, ritüellerini, sembollerini ve kimliklerini, çok eski zamanlardan bugüne gelen sağlık anlayışları üzerinden inceleyerek, ‘İspirto’nun hangi hastalıklara iyi geldiğini antropolojik bir perspektifle ele almayı amaçlamaktadır. İspirto ve Sağlık: Geleneksel Bir Bakış Açısı İspirto, halk arasında genellikle alkol bazlı bir madde olarak bilinir ve geleneksel tıpta yaygın olarak kullanılır.…

İradeye Sahip Olmak Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, en çok merak ettiğim sorulardan biri şudur: Bir insan gerçekten iradeye sahip midir? Bu sorunun cevabını bulmak için, iradenin yalnızca basit bir öz disiplin ya da kontrol gücü olmadığını, aynı zamanda derin bir bilişsel, duygusal ve sosyal etkileşimler bütünü olduğunu keşfetmek gerekmektedir. İrade, sadece kendi arzu ve hedeflerimizi yönlendirme yeteneği değil, aynı zamanda çevremizle kurduğumuz ilişkiler, geçmiş deneyimlerimiz ve hatta genetik mirasımızla şekillenen dinamik bir yapıdadır. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden İrade İrade, çoğu zaman düşünsel bir süreç olarak tanımlanır. Bilişsel psikoloji, düşüncelerimizin, algılarımızın ve kararlarımızın…

İmtina Etmek Ne Demek? Sosyolojik Bir İnceleme Toplumların karmaşık yapıları, bireylerin yaşamlarını biçimlendirir. İnsanlar, sadece kişisel seçimlerle değil, aynı zamanda toplumsal normlar ve kültürel pratiklerle de şekillenir. Bir araştırmacı olarak, bu etkileşimlerin dinamiklerini anlamaya çalışmak, sosyal yapıları ve bireylerin bu yapılar içindeki davranışlarını keşfetmek her zaman düşündürücü olmuştur. Bir kavram var ki, çoğu zaman basit bir davranış gibi görülse de, çok derin bir anlam taşır: İmtina etmek. İmtina etmek, bir şeyden kaçınmak veya bir eylemden geri durmak anlamına gelir. Ancak bu kavram, toplumsal yapılar ve bireysel seçimlerle iç içe geçmiş bir olgudur. Toplumların oluşturduğu normlar, bireylerin neyi seçip neyi seçmemeleri…

İletken Çeşitleri Nelerdir? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarını anlamak için her zaman derinlemesine incelemeyi tercih ederim. Günlük yaşamda, bireylerin birbirleriyle etkileşime girerken ve toplumsal bağlar kurarken sergiledikleri davranışlar, çoğu zaman bir elektrik akımının iletkenleri gibi, belirli bir ortamda farklı yollarla hareket eder. Ama bu iletkenler yalnızca fiziksel bir kavram değil, psikolojik ve sosyal bir bağlamda da ele alınması gereken karmaşık bir mesele. Peki, bu iletkenler aslında nasıl işler? İletken çeşitleri nelerdir? Bu soruları, sadece elektriksel bir düzlemde değil, insan ilişkileri, düşünceler ve duygular açısından da incelemeye ne dersiniz? İletkenlerin Psikolojik Boyutu: Kişisel İlişkilerden Sosyal Dinamiklere İletkenlik,…